قانون چک در عمان، تعریفی عمومی از این سند تجاری ارائه نموده ، چک بهعنوان ابزار پرداخت فوری (نه وعده دار) مورد شناسائی قرار گرفته است ، قوانین چک درعمان بسیار مفصل و پیچیده نیستند ، وبسیار مختصر و معمولا مواد محدودی در قوانین جزایی ویا مدنی را شامل است،
مطابق با ماده ۵۲۶ قانون تجارت عمان، صدور چک بدون داشتن موجودی کافی در حساب بانکی در زمان صدور آن ممنوع است. این تخلف میتواند منجر به مجازات حبس از يك ماه تا دو سال و جریمه نقدی از ١٠٠ تا ۵۰۰ ریال عمانی شود. قبلا در همین بخش توضیح دادیم که قانون جرای عمل در رویه سه نوع جرم انگاری داردکه خفیف ترین آن تخلفات است .
البته قانون جزای عمان مصوب ۲۰۱۸، موارد جدیدی را در خصوص جرایم مرتبط با چکها تصوبب و ابلاغ کرده است. بهعنوان مثال، ماده ۳۵۶ همین قانون، مجازاتهایی را برای افرادی که چک بدون موجودی صادر میکنند، تعیین کرده است.
در مجموع، قوانین عمان تأکید دارند که چکها باید بهعنوان ابزار پرداخت فوری مورد استفاده قرار گیرند و هرگونه سوءاستفاده یا صدور چک بدون موجودی کافی میتواند منجر به پیگرد قانونی و مجازاتهای کیفری شود.
راههای تعقیب قضایی چک درعمان
الف) در عمان، اگر چکی به دلیل عدم موجودی کافی وصول نشود، دارنده چک میتواند اقدامات قانونی زیر را انجام دهد:
ب) شکایت کیفری چک بلا محل
دارنده چک میتواند به مرکز پلیس مربوطه مراجعه کرده و شکایتی همراه با چک برگشتی و هرگونه مستندات دیگر ارائه دهد وپلیس پس از بررسی، پرونده را به دادستانی ارجاع داده و سپس پرونده به دادگاه کیفری ارسال میشود ( این پیگیری تا حصول نتیجه بین ۸ تا ۱۴ ماه ممکن است طول بکشد)
پ) طرح دعوی مدنی
دارنده چک میتواند با مراجعه به دادگاه مدنی، درخواست دریافت مبلغ چک و خسارات احتمالی را مطرح کند.
برای این کار باید طی لایحه ای -که به آن رسائل - می گویند مشتمل بر ادعا و دعوای خود ، تصویری از چک برگشتی و کپی کارت شناسایی ارائه شود.
نکات مهم وکاربردی در دعاوی
شکایت کیفری باید ظرف سه ماه از زمانی که شاکی از جرم و مجرم اطلاع پیدا کرده، ارائه شود(اصولا سه ماه از صدور چک) در غیر این صورت، حق شکایت ساقط میشود.
اگر مبلغ چک قبل از ارجاع پرونده به دادگاه پرداخت شود، شکایت کیفری منتفی میشود و در صورت پرداخت پس از صدور حکم، اجرای حکم متوقف میشود.
طبیعی است که اقدام کیفری معمولاً تأثیر بیشتری دارد، زیرا ترس از مجازات ممکن است صادرکننده چک را وادار به پرداخت سریع کند.